KürtçeSözlük- Ferheng / 57K
@kurdcesozluk
Followers
56,565
Following
2,654
Media
3,157
Statuses
43,380
Explore trending content on Musk Viewer
Oasis
• 537184 Tweets
SB19 GRACES BILLBOARD KOREA
• 422537 Tweets
Switch
• 254036 Tweets
Shadow
• 184559 Tweets
#SonicMovie3
• 150839 Tweets
ニンダイ
• 98382 Tweets
#西園寺さんは家事をしない
• 58340 Tweets
#GMMTVLiveHouse
• 34298 Tweets
Toney
• 30407 Tweets
アトリエ
• 28155 Tweets
インディー
• 26589 Tweets
グレイセス
• 22276 Tweets
#NintendoDirect
• 17783 Tweets
ときメモ
• 17537 Tweets
ときメモ
• 17537 Tweets
ドラえもん
• 15929 Tweets
幻想水滸伝
• 11153 Tweets
Pinned Tweet
JI KANALÊN YOUTUBEYÊ PÊŞNÎYARÊN MIN ÊN JI BO WE
1-
3
4
34
kendinize Kürtçe öğrenin... Seçimleri boş verin
19
63
2K
TWÎTTER TERIMLERI ( TÊGEHÊN ÎNTERNETÊ)
Şopandin= Takip etmek
Şopdar= Takipçi
Ecibandin= Beğenmek
Parvekirin= Paylaşmak
Peyam= Mesaj
Şîrove= Yorum
Rêzetwît= Floot
Astengkirin= Engellemek
Jêgirtin= Alıntı yapmak
Kurdînûs= Kürtçe yazan kişi
#kurdhevdudi
şopînin
30
187
1K
MESLEKLER (PÎŞE)
Öğretmen= Mamoste
Avukat= Parêzer
Savcı= Dozger
Hakim= Dadwer
Doktor= Bijîşk
Cerrah= Nojdar
Marangoz= Xirat, Necar
Mühendis= Endezyar
Polis= Polîs
Korucu= Cerdevan
Asker= Leşker
Demirci= Hesinkar, Hedad
Balıkçı= Masîgir, Torvan
Tesisatçı= Amursaz
Başka?
54
129
922
Bir Kürdün "Ben Kürdüm ama Kürtçe bilmiyorum" demesi ayıp değil ama acıklı bir durumdur.
Gotina Kurdekî a "Ez Kurd im lê Kurdî nizanim" ne şerm e, lê rewşeke dilşewat e.
30
70
670
NOKTALAMA IŞARETLERI
Nokta= Xal
Virgül= Bêhnok
Iki nokta= Xalecot
Üç nokta= Sêxal
Noktalı virgül= Xalebêhnok
Parantez= Kevanek
Tek tırnak= Yeknik
Çift tırnak= Dunik
Ünlem= Baneşan
Soru işareti= Pirsnîşan
Denden= Dubarek
Kısa çizgi= Bendik
Kesme işareti= Kirtên
2
132
667
DAĞ TERIMLERI
(Têgehên Çiyayan)
Dağ= Çiya
Zirve= Sertar
Plato/Yayla= Zozan
Uçurum= Kendal
Tepe= Gir
Yokuş= Kaş
Vadi= Gelî
Ova= Deşt
Tarla= Zevî
Yamaç= Berwar
Kaya= Zinar
Kanyon= Lat
Mağara= Şikeft
Kuytuluk/Kuz= Talde/Sîber
Krater= Zûng
Çukur= Çal
Patika= Xaçerêk/ Xaçirêk
31
110
622
OKUL HAYATI(JIYANA DIBISTANÊ)
Okul= Dibistan
Sınıf= Pol
Silgi= Jêbir
Kalem= Pênûs
Kitap= Pirtûk
Defter= Lênûsk
Ders= Wane
Konu= Mijar
Yoklama= Venêrîn
Ödev= Spartek
Sınav= Ezmûn
Tatil= Betlane
Diploma= Bawername
Müdür= Gerînende
Öğretmen= Mamoste
Öğrenci= Xwendekar
12
97
545
1= Yek
2= Du
3= Sê
4= Çar
5= Pênç
6= Şeş
7= Heft
8= Heşt
9= Neh
10= Deh
11= Yanzdeh
12= Duwazdeh
13= Sêzdeh
14= Çardeh
15= Pazdeh
16= Şazdeh
17= Hivdeh
18=Hijdeh
19=Nozdeh
20=Bîst
21=Bîst û yek
22=Bîst û du
...
30=Sî (Sih)
40=Çil
50=Pêncî
60=Şêst
70=Heftê
80=Heştê
90=Nod
100=Sed
18
64
532
KEY: Şah, Kral
MÎR: Bey, Paşa, Kral
PISMÎR: Prens, Şehzade
MÎRZA: Mösyö, Sinyör, Efendi
KEYBANÛ: Kraliçe, Ece
STÎ: Hanımefendi, Kraliçe, Leydi
DOTMÎR: Prenses
11
47
488
Van'da sahneye çıkan Karadenizli sanatçı "Ben Van'da kendi anadilim Lazca ile türkü okuyorum alkışlanıyorum siz de Trabzon'da Kürtçe soyleyebildiğiniz gün, Kardeşlik gerçekleşmiş olur."
4
38
477
Saç= Por,Pirç
Baş= Ser
Alın= Enî
Kaş= Birû, Birh
Kirpik= Mûjang
Göz= Çav
Surat= Rû
Şakak= Cênik
Kulak= Guh
Burun= Kep, Poz, Bêvil, Difin
Çene= Erzeng
Boyun= Stû
Boğaz= Qirik
Yanak= Lam
Sakal= Rih, Rî
Bıyık= Simbêl
Dudak= Lêv
Diş= Diran, Didan
Dil= Ziman
Tükürük= Tif
Sümük= Çilm
31
74
448
DİLBİLGİSİ TERIMLERI
(TÊGEHÊN RÊZIMANÊ)
Ses=Deng
Harf=Tîp
Hece= Kîte
Kelime= Peyv
Cümle= Hevok
Paragraf=Bend
Isim= Nav
Zamir=Cînav
Sıfat=Hevalnav
Zarf= Hoker
Bağlaç=Gihanek
Edat= Daçek
Ünlem= Baneşan
Yüklem= Pêveber
Özne= Kirde
Tümleç= Têrker
Nesne=Bireser
4
101
445
Bazıları sanıyor ki biz, twitterde takipçi toplamak için sözlük hesabı açan bilgisiz kişileriz. Hayır doğrusu şu: Biz Kürt Dili ve Edebiyatı alanında ihtisas görmüş, eğitim veren akademisyenleriz. 6 yıldır da sosyal medya aracılığıyla eğitim hizmeti vermeye çalışıyoruz!
18
29
393
BAZI DUYGULAR (HINEK HEST)
1-Seviyorum= Hez dikim
2-Aşk= Evîn
3-Aşığım= Evîndar im
4-...i özlüyorum= Beriya .... dikim
5-Mutluluk= Bextewarî
6-Üzgünüm= Xemgîn im
7-Korkuyorum= Ditirsim
8-Kararsızım= Dudil im
9-Canım ... çekiyor= Dilê min diçe ...
10- Kızıyorum= Aciz dibim
15
53
370
PANDEMÎ = ŞEWB
Maske= Rûpoş
Eldiven= Lepik
Havlu= Pêjgir
Kolonya= Kolonya
Dezenfektan= Mîkropkuj
Sabun= Sabûn
Mendil= Destmal
Sosyal mesafe= Navbera Civakî
Temizlik= Paqijî
Kişisel temizlik= Paqijîya takekesî
El yüz temizliği= Paqijîya dest û rû
20
58
367
#TuDikar
î = SenYapabilirsin
Tu= Sen
Karîn= yapabilmek
Dikarim=Yapabilirim
Dikarî= Yapabilirsin
Nikare= Yapamaz
Em dikarin= Biz yapabiliriz
Hûn dikarin= Siz yapabilirsiniz
Ew nikarin= Onlar yapamaz
9
90
351
KEVN: Eski
KEVNEFIROŞ: Eskici
KEVNAR: Kadim
KEVNARE: Klasik, Geçmişten süre gelen
KEVNAREFIROŞ: Antikacı
KEVNARXANE: Müze
KEVN BÛN: Eskimek
KEVN KIRIN: Eskitmek
KEVNEPEREST: Muhafazakar, Tutucu
KEVNEPOT: Eski püskü bez
KEVNEŞOP: Gelenek, Anane
KEVNEŞOPÎ: Geleneksel
3
30
370
Kedi= Pisîk
Peynir= Penêr
Kale= Keleh
Göl= Gol
Kahvaltı= Taştê
Dağ= Çiya
Ova= Deşt
Tarih= Dîrok
Doğa= Xweza
Keledoş= Keledoş
Kar= Berf
Soğuk= Sar
Çocuk= Zarok
Kadın= Jin
Yaşlı= Kal, Pîr
Deprem= Erdhej, Zelzele
Ev= Xanî, Mal
Yok= Tune
#Vanl
ıDepremzedelereKonteyner
10
57
361
4 İŞLEM (ÇAR KIRARÎ)
Koman= Toplama
Zêdek= Artı
Kêman= Çıkarma
Kêmek= Eksi
Caran= Çarpma
Carîn= Çarpı
Paran= Bölme
Parîn= Bölü
#k
ürtçe
1
80
357
BASIN TERIMLERI
(TÊGEHÊN ÇAPEMENIYÊ)
Gazete= Rojname
Gazeteci= Rojnamevan
Haber= Nûçe
Muhabir= Nûçegihan
Manşet= Sernûçe
Yayın= Weşan
Basım= Çap
Okuyucu= Xwendekar
Yazar= Nivîskar
Makale= Gotar
Sayı= Hejmar
Asparagas= Nûçeya Derew
Olay= Bûyer
4
64
348
IÇ ORGANLAR= HINAV
Karaciğer= Mêlak
Akciğer= Pişik, Kezeb, Ceger, Cerg
Kalp= Dil, Qelb
Böbrek= Gurçik
Mide= Mîde, Aşik, Firşik, Gedek, Ûr
Öd(Safra)= Zerav
Pankreas= Pankreas
Apandis= Apandîs
Kalın bağırsak= Rûviya stûr
Ince bağırsak= Rûviya zirav
31
59
339
ORMANDAKI AĞAÇ ISIMLERI
(NAVÊN DARAN ÊN LI DARISTANÊ)
Çam= Qaj
Kayın= Narewan
Sedir= Sedar
Ladin= Ladîn
Servi= Selwî
Meşe= Berû
Gürgen= Gurgan
Kestane= Şambelot
Kavak= Spîndar
Üvez= Dara mirmirkan
Söğüt= Bî
Mazı= Mazî
Fıstık= Fisteq
Menengiç= Kizwan
Ceviz= Gûz
Başka?
35
57
338
Eşit= Wekhev
Sağlık= Tenduristî
Için= Ji bo
Tutuklu= Girtî
Tutuklulara= Ji girtiyan re
Tahliye= Tehliye
Ji bo tenduristiya wekhev ji girtiyan re tehliye
#E
şitSağlıkİçinTutuklularaTahliye
2
72
330
"Süpürge"ye Kürtçede verilen bazı isimler:
gezik, sizing, melkes, malîş, avlêk, malkêz, havlêk, sivnik, simnik, avlik, bermalk, kinûşk, qarûşe
56
27
330
yakışıklı
1- QEŞENG
2- KEŞXE
3- ÇELENG
4- ZÎBA
5- TERLAN
6- TÎTAL
7- XWEŞIK
8- CINDÎ
güzel
1- SPEHÎ
2- RIND
3- DELAL
4- BEDEW
5- XWEŞIK
6- CINDÎ
çirkin
1- SIK
2- KIRÊT
3- ŞORET
4- QEFÇÎL
5- ZIŞT
16
28
327
Kürt çocuklarının Kürtçe bilmemesi devletin suçu değil anne ve babalarının suçudur.
13
33
326
Türkçede buna "Kevgir" diyorlar. Halbuki bu kelime Kürtçedir.
Kef: Köpük
Gir: Tutucu
Kefgir: Köpük tutucu
51
17
305
penîs
1- KÎR
2- XIRR
3- TERRIK
4- PIDOK (pipi)
5- BILIK (pipi)
6- CÛCIK (pipi
54
13
303
DEVRIMCI TERIMLERI
(TÊGEHÊN ŞOREŞGERÎ)
Devrim=Şoreş
Direniş=Berxwedan
Savaş=Şer
Barış=Aştî
Isyan=Raperîn
Başkaldırı=Serhildan
Mücadele=Tekoşîn
Işçi=Karker
Köylü=Gundî
Emekçi=Kedkar
Özgürlük=Azadî
Eşitlik=Wekhevî
Kardeşlik=Biratî
+++
4
54
303
Ocak= Rebendan, Çile
Şubat= Reşemî, Sibat
Mart= Adar
Nisan= Avrêl, Nîsan
Mayıs= Gulan
Haziran= Pûşper, Hezîran
Temmuz= Tîrmeh
Ağustos= Tebax, Gelawêj
Eylül= Razber, Îlon
Ekim= Cotmeh, Kewçer
Kasım= Sermawaz, Mijdar
Aralık= Berfanbar, Kanûn
Diçe Adar
Dibe Nîsan
Mizgînî dike Gulan
1
31
305
Eğer Kürtçe bildiğiniz halde evinizde Kürtçe konuşulmuyorsa Türkleşmiş Kürtsünüz, sizden sonraki aile ise Kürt değil Türktür. Sakın Kürdüm demeyin...
14
37
298
KÜRTÇEDE KİŞİ ZAMİRLERİ 2 gruptur
1.GRUP: Sadedir.
Ez=Ben
Tu=Sen
Ew=O
Em=Biz
Hûn=Siz
2.Grup: Bükümlüdür. Geçmiş zamanda geçişli fiillerde/ bütün isim ve sıfat tamlamalarında kullanılır
Min=Ben/Benim
Te=Sen/Senin
Wî=O/Onun (HE)
Wê=O/Onun (SHE)
Me=Biz/Bizim
Wan=Onlar/Onların
6
31
289
GÜZEL
1- Spehî
2- Rind
3- Xweşik
4- Cindî
5- Law
6- Bedew
7- Ciwan
8- Qeşeng 🧑
9- Şebab
10- Delal
Netice: Kürtçe güzeldir
10
25
288
FISILTI: Pistepist
HIŞIRTI: Xişînî
HIRILTI: Xirênî
MIRILTI: Ginginik, Nûrîn
PATIRTI: Tepînî, Qurpînî, Teqereq
ŞIRILTI: Şûrînî, Şireşir
ŞIKIRTI: Şingînî
UĞULTU: Wîzînî, Xumînî, Fîqîn
GÜMBÜRTÜ: Gurmînî, Hingînî
İNİLTİ: Nalînî, Kalînî, Nûzînî
TIKIRTI: Kirtînî, Xirtînî
vb..:hwd..
3
26
290
AILE (MALBAT)
Anne= Dê, Dayik
Baba= Bav
Kız çocuk= Keç, Qîz
Erkek çocuk= Kur, Law
Torun= Nevî
Nine= Dapîr, Pirê
Dede= Bapîr, Kal
Kaynana= Xwesû
Kayın peder= Xwezûr
Teyze= Xalet, Xaltî
Dayı= Xal
Teyze kızı= Keçxalet
Teyze oğlu= Pisxalet
Hala= Met
Amca= Mam, Ap
13
48
281
ADRES (NAVNÎŞAN)
Şuraya gtmek istyorum=Dixwazim herim vir
Mahalle=Tax
Sokak=Kolan
Cadde=Cehde
Düz git=Rast here
Sola git=Destê Çepê ve here
Sağa "=Destê rastê ve here
Karşısında=Hemberê ...ê
Yanında=Tenişta ....ê
Altında=Di bin .... de
Üstünde=Li ser ....ê
Yakınnda=Nêzikê ....ê
18
34
274
Ne yapıyorsun= Çi dikî
Napyon= Çitkî
Nörüyon= Çirdkî
Ne edeysun da= kutkî lo
Ne yapisen, Nêcesen: Kutkey
11
14
284
Kürtçeye ilk çevirene
#FF
doğru yanıtlara faw. (imlâ önemli)
"Fare, ekmeği kemiriyor."
#PirsaWerger
ê
287
5
268
Kürtçede "zıkkım" anlamında kullanılan sözcükler.
1- KERAFÎ
2- QUREDER
3- QUZILQURT
4- ZÎQNEBÛT
5- ZIQÛM
6- PÊMIRIN
24
14
273
İşte tüm sorun buradan başladı. Hâlâ aynı yerdeyiz. Kardeş....
6
20
264
imsak= berbang
güneş= tav
öğlen= nîvro
ikindi= esir
akşam=êvar
iftar= fitar
yatsı=eşa
12
18
250
Zehir Zıkkım Olsun, Kürtçede nasıl mı ifade edilir:
1- Quzilqurt
2- Qurreder
3- Kerrafî
4- Pêmirin
5- Zîqnebût
6- Ziqûm
7- Jehremar
8- Devdemao
9- Pelesî
....
#ZehirZ
ıkkımOlacak
15
16
250
1= Yek
2= Du
3= Sê
4= Çar
5= Pênç
6= Şeş
7= Heft
8= Heşt
9= Neh
10= Deh
11= Yanzdeh
12= Duwazdeh
13= Sêzdeh
14= Çardeh
15= Panzdeh
16= Şanzdeh
17= Hivdeh
18= Hijdeh
19= Nozdeh
20= Bîst
21= Bîst û yek
22= Bîst û du
23= Bîst û sê
24= Bîst û çar
25= Bîst û pênç
26= Bîst û şeş
5
37
241
MEKÂN iSiMLERi
(Navên Ciyan)
Hastahane: Nexweşxane
Eczahane: Dermanxane
Okul: Dibistan
Cami: Mizgeft
Kilise: Dêr
Sinagog: Hewra
Fabrika: Kargeh
Müze: Mûze
Sinema: Sînema
Kafe: Kafe
Lokanta: Aşxane
Kahvehane: Qehwexane
Havaalanı: Balafirgeh
Şehir merkezi: Navenda bajêr
4
38
248
HiTAP ederken eril dişil EKLERi
erkeğe: -o
kadına: -ê
topluluğa: -(i)no
Hevalo= Ey arkadaşım (erkek)
Hevalê= Ey arkadaşım (kadın)
Hevalino= Ey arkadaşlar (topluluk)
Bavo= Baba!
Dayê= Anne!
Zarokino= Ey çocuklar!
Xalo= Dayı!
Metê= Hala!
Gundîno= Ey köylüler!
5
31
244
ELBISE (CIL Û BERG)
Şapka= Şewqe
Bere= Kum
Eşarp= Şarpe
Tülbent= Laçek
Poşu= Poşî
Sarık= Şaşik, Egal
Tişört= Tîşort
Kazak= Fanorî
Gömlek= Êşlek
Mont= Mont
Gocuk= Qocix
Hırka= Xirke
Pantolon= Şel
Tayt= Tayt
Etek= Etek, Daw
Eldiven= Lepik, Destgir
Çorap= Gore
Ayakkabı= Sol, Pêlav
27
32
236
HIRMÎ: Armut
KARÇÎN: Küçük armut
SORANÎ: Kırmızı armut
Navên din hebin binivîsin;)
64
12
238
Bila bi tenê Kurd fêm bikin vê strana xweş :)
5
23
239
Bin = Alt
Ser= Ser
Ber/ Dev/ Cem/ Ba/ Nik = Yanı
Tenişt= Yan kenar
Kevî= Kenar, Kıyı
Kêlek/ Rex= Yanı başı
Hember= Karşı
Xwar= Aşağı
Jêr= Aşağı
Jor=Yukarı
Berjêr=Aşağı doğru
Berjor=Yukarı doğru
Pişt=Sırt
Paş=Arka, Geri
Pêş=Ön, ileri
Pey=Ard
Kujî=Köşe
Alî=Taraf
Rast=Sağ
Çep=Sol
12
35
236
YAĞ
1- Dohn (yağ)
2- Rûn (yağ)
3- Tewaş (Bitkisel yağ)
4- Bez (Hayvan yağı)
5- Zeyt (Zeytinyağı)
6- Nîvişk (Tere yağı)
7- Çewir (İç yağı)
14
28
228
GÖK CISIMLERI (CÎSMÊN ESMANÎ)
Ay= Heyv, hîv
Güneş= Roj, Tav
Gezegen= Gerstêrk
Yıldız= Stêr, Stêrk
Kuyruklu yıldız= Dûvstêrk
Uzay= Feza
Meteor= Tîrêjstêr
Güneş sistemi= Rojbend
1 ay(30 gün)= Meh
3
32
233
Paqijî= Temizlik
Şûştin= Yıkamak
Ez destên xwe dişûm
(Ellerimi yıkıyorum)
Tu jî destê xwe bişû
(Sen de ellerini yıka)
Bila ew jî destê xwe bişû
(O da ellerini yıkasın)
Ez ji paqijiyê hez dikim
(Ben temizliği seviyorum)
Tu jî ji paqijiyê hez bike
(Sen de temizliği sev)
2
44
228
Serhat`ta masal gibi bir manzara: yer gök Şakiro...
Li Serhedê bergeheke fenanî çîrvanokan: erd û esîman Şakiro
Tarih/Dîrok: Bugün/Îro
1
58
194
WANE (DERS)
Dilbilgisi=Rêziman
Tarih= Dîrok
Coğrafya=Erdnîgarî
Sosyoloji=Civaknasî
Psikoloji= Derûnnasî
Felsefe= Felsefe, Hişmendî
Matematîk= Matematîk
Din bilgisi= Zanîna olî
Biyoloji=Jîyannasî
Sağlık= Tendiristî
Fizik= Fizîk
Edebiyat= Wêje
Spor= Werzîş
Resim= Wêne
Sanat= Huner
2
40
232
Bu zaman kavramları Türkçede yok.
Pêr= Dünden 1 önceki gün
Par= Geçen yıl
Pêrar= Geçen yıldan 1 önceki yıl
17
26
227
JIYAN ÇI YE?
Dostyevskî: Dojeh
Sokrates= Jan
Nietzche= Hêz
Mazlum Doğan= Berxwedan
Pîcasso= Hûner
Gandî= Şer
Ez= Fêrbûn
Tu= ?
HAYAT NEDiR?
Dostoyevski: Cehennem
Sokrates: Izdırap
Nietzsche: Güç
Mazlum Doğan: Direnmek
Picasso: Sanat
Gandhi: Savaş
Ben: Öğrenmek
Sen: ?
37
20
212
QEŞARTIN
(Sebze meyve soymak)
ŞELANDIN
(banka,birini vs soymak)
TAZÎ KIRIN
(Elbiseleri çıkarmak, soymak)
Min sêvek qeşart
(Bir elma soydum)
Ez xiyarekî diqeşêrim
(Bir salatalık soyuyorum)
Ez ê bankayekê bişelînim
(Bir banka soyacağım)
Min xwe tazî kir
(Ben soyundum)
22
24
214
HASTALIK iSiMLERi
(NAVÊN NEXWEŞIYAN)
Verem= Şerbê, Beynûtî
Kanser= Penceşêr
Sıtma= Ta, Lerzeta
Kuduz= Harî
Kızamık= Sorik
Kabakulak=Gurep
Romatizma= Ba
Su çiçeği=Xurî, Xurîsorik
Sedef=Bîrov
Egzama=Gezne
Cüzzam=Kotî
Basur=Bawesir
Çıban= Kînor
Sivilce= Pirzik
Bademcik= Argûşk
8
40
220
Kezeb= Akciğer
Mêlak= Karaciğer
Dil= Kalp
Gurçik= Böbrek
Rûvî= Bağırsak
Ûr/Aşik= Mide
Zerav= Öd
Fatereşk= Dalak
Zengilor= Nefes borusu
Sorsorik= Yemek borusu
15
40
214
Dil
(Kalp,gönül)
Dilbaz
(Cilveli, gönül çelen)
Dilcoş
(Coşkun)
Dildar
(Aşık)
Dilfireh
(Geniş yürekli,)
Dilgeş
(Mutlu, sevinçli)
Dilhişk
(Sert yürekli)
Diljan
(Yüreği acı çeken)
Dilkêş
(Cazibeli, gönül çeken)
Dilreş
(Gönlü kara, hissiz)
Dilsar
(Soğuk kalpli, ilgisiz)
1
24
210
Ev dengbêja biçûk dixwaze çi bike: 😍 Bersiv di dawîya vîdeoyê de ye..
3
17
216
Kendisi bilsin bilmesin çocuğuna Kürtçe öğretmeyen, öğrenme imkânı sağlamayan Kürt, açıkça kendi kültürünün katilidir....
0
11
208
İki çocuğa Kürtçe öğretseniz Kürtçenin ömrü ortalama 70 yıl uzar
7
18
201
ÇARŞI PAZARDA ( LI SÛK Û BAZARÊ)
Çarşı=Sûk
Pazar=Bazar
Indirim=Daxistin
Bu ne kadaradır?= Ev bi çendê ye? /Ev bi çi qasî ye?
Bu geniş= Ev fireh e
Bu dar= Ev teng e
Bu ucuz= Ev erzan e
Bu pahalı= Ev biha ye
Satın alıyorum= Dikirim
Satın almıyorum= Nakirim
Kalsın= Bila bimîne
7
33
209
Zazaki Lehçe mi Dil mi? Işte çok sade ve kanıtlarıyla anlatan çok güzel bir makale
"Zazaca Uzmanları Beni De Kandırdı:"
20
64
203
Cudahiya E û Ê
(E ve Ê farkı)
E eynî wek ta Tirkî ye
(E Türkçe ile aynı)
Ê naziktir e.
(Ê daha nazik)
Ber=Taş
Bêr=Kürek
Ker=Eşek
Kêr=Bıçak
Der=Kapı
Dêr=Kilise
Şer=Savaş
Şêr=Aslan
Mer=Kürek türü
Mêr=Adam
Per=Kanat
Pêr=Önceki gün
Ter=Islak
Têr=Tok
Zer=Sarı
Zêr=Altın
6
25
208
HASTANEDE (LI NEXWEŞXANEYÊ)
Hasta= Nexweş
Hastahane= Nexweşxane
Doktor= Bijîşk
Cerrah= Nojdar
Hemşîre= Hemşîre
Sağlık= Tenduristî
Iğne= Derzî
Kan tahlili= Tehlîla Xwînê
Neren ağrıyor?= Ku dera te diêşe?
Buram ağrıyor= Vê dera min diêşe.
Ne zamandan beri?= Ji kengê ve?
2
33
200
Kültürümüzün ve dilimizin varlığını koruyabilmesi için 3 yol var:
1- Kürt annelerinin çocuklarıyla Kürtçe dışında bir dille konuşmaktan utanç duyması.
2- Kürtçenin resmi dil olması.
3- Kürtlere bir statü verilmesi
Dikkat: 1. madde diğer ikisinden daha önemlidir. Çünkü:
9
36
194
Kürtçe öğretmenleri Üniversitelerdeki Kürt Dili ve Edebiyatı bölümünü severek tercih ettiler ancak hobi olsun diye okumadılar. Kürtçe öğrenmek isteyen onbinlerin öğretmeni olmak onların hakkıdır...
#Kurdceye200Atama
0
21
191
koç=beran
boğa=gamêş
ikizler=cêwî
yengeç=kevjal
aslan=şêr
başak=simbil
terazi=terazî
akrep=dûpişk
yay=kevan
oğlak=nêrî/ karik
kova=satil
balık=masî
13
19
189
NASILSIN? (ÇAWA YÎ)
Baş im= Iyiyim
Ne baş im= Iyi değilim
Nexweş im= Hastayım
Bêhal im= Halsizim
Îdare dike= Idare eder
Kêfa min tune= Keyfim yok
Kêf kêfa min e= Keyf benim keyfim
Bextewar im= Mutluyum
Li ser xwe me= Kendimdeyim (güçlüyüm)
2
24
190
Dagir: Zapt, İşgal
Dagirgeh: Sömürge
Dagirker: İşgalci
Dagirkerî: İşgalcilik
Dagir kirin: İşgal etmek
Dagirkirî: İşgal edilmiş
Dagirtin: Doldurmak
2
24
191
TANIŞMA (HEVNASÎN)
Navê te çi ye?= Adın nedir?
Tu ji ku yî?= Neredensin?
Tu ��end salî yî?= Kaç yaşındasın?
Tu çi karî dikî?= Ne iş yapıyorsun?
Hûn çend xwîşk û bira ne?= Kaç kardeşsiniz?
Tu ji kîjan eşîrê yî?= Hangi aşirettensin?
Tu zewicî yî?= Evli misin?
Dezgirtî?= Sevgili?
6
25
191
HESP: At
HESPBEZ: At yarışı
HESPDAR: Atlı
HESPÊ AVÎ: Deniz atı
HESPÊ BOZ: Kırat
HESPÊ FEHL: Aygır
HESPÊ FATMA NEBÎ: Peygamber devesi
HESPÊ KIHÊL: Küheylan
HESPÊ KUMÊT/ ÊŞ: Doru at
HESPÊ KÛVÎ: Yaban atı
HESPÊ MEŞXWEŞ: Eşkinli at
HESPÊ QEMER: Yağız at
HESPIK: Atlı karınca
9
17
190
DÜGÜN TERİMLERİ
Kız isteme:Xwazgînî
Dünür:Xizm,Xinamî
Söz: Herêkirin
Nişan:Nîşan
Kına:Hene
Düğün Dawet,Xêl
Hesdiye:Xelat
Takı:Xişr
Altın:Zêr
Damat:Zava
Gelin:Bûk
Sağdıç:Birazava
Halay:Govend,Dîlan
Balayı:Şîrînmeh
Bilezik:Bazind
Yüzük:Gustîlk
Alyans:Gustîrk
Küpe:Guhar
Gümüş:Zîv
12
21
190
SANAT ÇEŞİTLERİ (CÛREYÊN HUNERAN)
Sanat: Huner
Sanatçı: Hunermend
Resim: Wêne
Ressam: Wênesaz
Fotoğrafçı: Wênekêş
Heykel: Peyker
Heykeltıraş: Peykersaz
Müzik: Muzîk
Müzisyen: Muzîkjen
Şiir:Helbest
Şair:Helbestvan
Roman:Roman
Romancı:Romannûs
Tiyatro:Şano
Tiyatrocu:Şanoger
5
30
187
SAPAN
1. Farqûsk (Qûsk)
2. Kevkanî
3. Kalesing
4. Qûçanik
5. Berdekanî
6. Berkanî
7. Qanik
8. Çeqelik
9. Berqanik
76
7
181
Halepçe katliamı 150 yıldır aralıksız sürüyor, kimi zaman bombalarla, kimi zaman asimilasyonla: amaç tek: Kürdü tarihten silmek.
Komkujiya Helepçeyê 150 sal e bênavber didome, hin caran bi bombeyan hin caran bi bişaftinê: armanç yek e: Tunekirina Kurdan a ji dîrokê
1
28
185
AMÛRÊN DESTAN
(El aletleri)
Orak=Das
Çekiç=Çakûç
Çivi=Bizmar
Keser=Tevşo
Testere=Birek,Mişar
Pense=Pense
Falçata=Falçete
Makas=Meqes,Cawbir
Vida=Vîde, Birxo
Tornavida=Tornevîde,Bader
Kilit=Qulf,Kilîd
Anahtar=Mift
Vida anahtarı=Enextar
Kürek=Bêr
Bel=Mer
Tırmık=Şene
Dirgen=Sêguh
8
28
186
Ne yapıyorsun= Çi dikî
Napyon= Çitkî
Nörüyon= Çirdkî
Ne edeysun da= kutkî lo
5
17
161
MISIR
1- Gilgil
2- Garis
3- Genimê Şamî
4- Genimok
5- Lazût
39
14
189
TEGÊHÊN REMEZANÊ
(Ramazan terimleri)
Rojî: Oruç
Paşîv: Sahur
Fitar: iftar
Mela: imam
Bang: Ezan
Birçîbûn: Açlık
Têhnbûn: Susuzluk
Têrbûn: Tokluk
6
31
179
DONMAK
1. Qerisîn (buza dönüşmek)
2- Qeşa girtin (buza dönüşmek)
3. Cemidîn (buz tutmak)
4. Qefilîn (buz tutmak)
5. Qerimîn ( katı hale gelmek)
6. Qufilîn (donarak ölmek)
7. Efsirîn (çok üşümek)
8. Mat bûn ( şaşkınlıktan donmak)
9. Behitîn (afallamak, dona kalmak)
10
27
177
Gelo hûn ê ferhenga xwe kengî bikin 50K? Hêvîya me ji we heya rojbûna me vî karî pêk bînin ;)
17
21
173
Tay: Canik
Sıpa: Cehş, Dehş
Buzağı: Golik
Kuzu: Berxik
Oğlak: Karik,Kehrik
Enik: Cewrik
Malak (Öküz Y): Sak
Civciv: Çûçik
Göcek(Tavşan Y): Xirnik
Tırtıl: Maşot
Ayı yavrusu: Godik
Domuz yavrusu: Kudik
Hindi yavrusu: Giloxe
Köşek: Olik
Kulun: Kurik
Yavşak: Nûtik
9
25
171
DIŞKI VE ÜRÜNLERi
Terx: Dışkı
Pişkul: Küçükbaş hayvan dışkısı
Rîx: Büyükbaş "" dışkısı
Kersil: At dışkısı
Çirt: Taze kuş dışkısı
Zilq: Kuş gübresi
Pap: Toz halindeki dışkı
Gû: insan dışkısı
Peyîn: Hayvan gübresi
Zibil: Dışkı saman karışımı
Sergûn: Tezek
Tepik: Kalıp tezek
27
23
170
Şîr= Süt
Şîrîn= Süt tadı, (tatlı)
Xwê= Tuz
Dan= Vermek
Xwêdan= Tuz vermek (terlemek)
Şor= Tuzlu
Neşor= Tuzlu olmayan
Kelî= Tuzsuz
Bêxwê= Tuzsuz
Tûj= Acı, Keskin, Sivri
Tehl= Acı, Şekersiz
Tirş= Ekşi
Meyxoş= Tatlı+Ekşi
11
19
167
Birêz= Sayın
Nestêle= itibarlı kişi
Bijarte= Seçkin, elit kişi
Hêja= Kıymetli, Mümtaz
Nirxdar/Binirx= Değerli, Kıymetli
Jêhatî= Becerikli, Faal
Jîr= Zeki
Baqil= Akıllı
Hişmend= Bilinçli
Bîrewer= Dirayetli
Rêzan= Mürşit, Yol yordam bilen
Rêber= Kılavuz, Öncü
4
22
174
SÜRÜ
Kerî: Çoğunlukla koyun, keçi sürüsü
Col: Sayıca az koyun topluluğu
Celeb: Her varlık için sürü
Bir: Her varlık için sürü
Naxir: Sığır sürüsü
Garan: Büyükbaş hayvan sürüsü
Ref: Kuş sürüsü
Qewte/Qefle: İnsan sürüsü
Tewere: Böcek sürüsü
Rewî:At sürüsü
Ebor:Kurt sürüsü
#Kurd
î
16
26
170
DUH: Dün
PÊR: İki gün önce
BETIRAPÊR: Üç gün önce
ÎRO: Bugün
SIBE: Yarın
DUSIBE: İki gün sonra
SÊSIBE: Üç gün sonra
ÎSAL: Bu yıl
PAR: Geçen yıl
PÊRAR: İki yıl önce
BETIRAPÊRAR: Üç yıl önce
SALA BÊ: Gelecek yıl
Not: Değişik yörelerde "duh" yerine "do/doh" kullanılabiliyor.
4
21
174
........ KES: Kişi ...........
KESEK: Bir kişi
KESEKÎ: Erkek bir kişi
KESEKÊ: Kadın bir kişi
HER KES: Herkes
TI KES: Hiç kimse
HIN KES: Bazı kişiler
BÊKES: Kimsesiz
KESAYET: Kişilik
TAKEKESÎ: Kişisel
KESNEDÎTÎ: Kimsenin görmediği...
KEZNEZAN: Kimsenin bilmediği...
9
17
172
Cejn= Bayram
Dîlan= Şenlik
Zêw= Dini karnaval (şeyh anması)
Marez= Panayır
Pîrozbahî= Kutlama töreni
Mîhrîcan= Festîval
Helmet= Kampanya
Dêlîndez= Tören
1
32
172
ŞIMDIKI ZAMAN (DEMA NIHA)
* Olumlu basit fiillerin başında "DI(di)" eki bulunur.
Dixwim (yiyiyorum)
Dimeşim (yürüyorum)
Dibînim (görüyorum)
*Olumsuz fiillerde "di" kalkar yerine "na" gelir.
Naxwim (yemiyorum)
Nameşim (yürümüyorum)
Nabînim (görmüyorum)
1
22
174