Tasavvuftan edebiyata, işçi hareketlerinden efsanelere, keşişlerden dervişlere konuştuğumuz ama hep Bursa'yı özne aldığımız Bursa Tahtakale Buluşmaları’na aşağıdaki linkten abone olup, takip edebilir ve programlarımızı seyredebilirsiniz. 👇
Ahmet Vefik Paşa Tiyatrosu'nun yetiştirdiği büyük oyuncu Ahmet Uğurlu'ya rahmet diliyor, onu Tabutta Röveşata filmindeki replikle anıyoruz: "Soğuk olan hava değil Mahsun. İnsanlar soğuk. Hayat çok soğuk. Keşke bu kadar soğuk olmasaydı da dünya, sen de bu kadar üşümeseydin."
"İki Bursa gördüm. Biri ölülerin Bursa'sı, biri dirilerin Bursa'sı! Ölülerin Bursa'sında şekil ve renk var, dirilerin Bursa'sında ne şekil var ne renk var! Türbeler güzel evler çirkin...Yani Bursa'da âhiret dünyadan daha şirin!"
İsmail Hami Danişmend
Süheyl Ünver'in Bursa Defterleri, bir daha geri gelmeyecek şehir için harikulade bir arşivdir. Bu vesile ile kendisini saygı ve rahmetle anıyoruz.
Fotoğraf : Emir Sultan Külliyesi
Her vechile kusursuz Bursa!
İmparatorluk eserimizin takrizi Bursa!
Öyle bir şehir ki tarihinin senesi, ayı ve günü yok.Sanki onun kuruluş yılındayım. Geçmiş zamanı ben Bursa'da hayal etmem. Zira onun içindeyim.
Süheyl Ünver
Süheyl Ünver'in “Pınarbaşı’na gitmek demek 6 asırlık Bursa’yı kavramak ve yaşamak demektir. Bursa, her asırda ba’sü badelmevt’e lüzum kalmadan yaşanabilecek bir yerdir." dediği yeşil denize bakıyorsunuz.
Bursa'da en çok resmedilen mekân Yeşil Cami olsa gerek.
Amerikalı ressam John Singer Sargent'in 1891'e tarihlenen Cami Kapısı adlı tablosuna bakıyorsunuz.
Amerikalı seyyahlar William Sachtleben ve Thomas G. Allen'ın 19. yüzyıl sonlarına tarihlenen Bursa arşivini paylaşıyoruz.
1. Bursa'dan insan manzaraları.
Yeşil Türbe'de ölüm, yeşil ve serin çinilerin arasında insana korkularını, ağrılarını, ızdıraplarını ve iskeletleri gösteren bir kâbus değil, yeşil ve şeffaf bir deniz rüyası gibi gelir.
Falih Rıfkı Atay
Resim: Süheyl Ünver.
Hasan Âli Yücel anlatıyor; "Bursa benim için bir “dış” değil, bir “iç” tir. Zevksiz eller ona kıyabildiği kadar kıysın, gözümde ve gönlümde hiçbir şeyini değiştiremez. Bu yurt bucağı, bu vatan köşesi, seyahati zaruri kılmayan bir çekicilikle her vakit yüreğimdedir.-
İstanbul Kapı, İznik. İki bin yıllık bir şaheser.
MS 1. yüzyılın ikinci yarısında Bithynia Eyaleti’nin valilik görevini yürütmüş olan M. Plancius Varus tarafından, Nikaia’lı Gaius Cassius Khrestos’un mali desteğiyle inşa edildi.
Ulu Cami'nin sadeliğine, Atatürk caddesinin sakinliğine bakıp, seyre dalmak, arnavut kaldırımlarında zamanın izlerini aramak, mazideki güzelliğin bir hayalden öte, gerçeğin ta kendisi olduğunu anlamaya kabil değil mi?
"Cânâ mepürs hâlem bâ-ân peri-şemâyil
Her dem der-ınkılâbem hem çün hevâ-yı Burûsa"
Lami'i Çelebi
(Peri yüzlü güzel ile olan halimi soruyorlar, her zaman Bursa'nın havası gibi değişimler içerisindeyim.)
Şol Cennetin Irmakları, Sordum Sarı Çiçeğe, Dertli Dolap gibi meşhur ilahilerin şairi Âşık Yunus'un kabri apartmanlar ve tuvalet havalandırmaları arasındaydı. Yıldırım Belediyesi, Yunus'u rahatsız eden blokları yıkmış...
Darısı TOKİ'nin başına...
📌 Aziz Theologos Kilisesi (Yapılış tarihi 1705)
-Zafer Plaza karşısındaki Tophane yamaçları-
Günümüzde olmayan bu yapı, o dönem halk arasında Balıkpazarı Rum Kilisesi adıyla anıldı.
"Uhrevi sükunetin ve uhrevi rahatın ne olduğunu bilmek isteyenler Bursa’da Muradiye Türbesi’ne gitsinler! Ölüm yalnız burada korkunç değildir. Mukaddes kitapların vaat ettiği cennet bize yalnız burada mümkün görünüyor." diyor Yakup Kadri.
Osman Hamdi Bey'in imzasız ve tarihsiz eserlerinden olan 'Arzuhalci' tablosunun mekânı, Muradiye'dir. Resimde, Şehzade Mustafa türbesinin dış pencere alınlığındaki çini tablo dikkat çekiyor.
Yüzüncü programımızda Cemal Kafadar ile yüz yüze Bursa Tahtakale Buluşmaları'nı gerçekleştiriyoruz. 24 Aralık Cumartesi günü Bursa Yaşam Kültürü Müzesi'ne bekliyoruz.
@bensametA
@ncihantasan
Asya topraklarında, beyaz minarelerinin ve daima yeşil servilerin yükselişini gördüğüm Bursa... Emellerine ve elemlerine makes olarak kalbimin bütün şehirler arasından seçtiği ilahi şehir... Şimdi uzaklarda kalan güzelliklerin, hatıramı büyülemektedir.
Henri de Regnier
Tanpınar, Bursa'nın Daveti yazısında şöyle konuşur: "Bütün hayat orkestrasını bir sanatın tek başına idare ettiği bir şehir görmek isteyenler -hiç olmazsa vatanımızda- Bursa’yı görmelidirler. Evliya Çelebi, Bursa’ya ‘ruhaniyetli bir şehir’ derken bu gerçeği anlatıyor.”
1843 tarihli en eski Bursa fotoğrafına bakıyorsunuz. Evliya Çelebi'nin tarif ettiği Yeşil Türbe muhtemelen böyleydi. 1855 depremi sonrası 'Eski Bursa' tarihe karıştı çünkü.
Bursa, bir tarih sergisidir. Hiçbir kitap onun kadar, 1299'la 1923 arasındaki olayları bize doğru haber veremez. Bursa, bir coğrafya gerçeği olmaktan çok bir tarih, hatta tarih olmaktan da ileri bir şeydir.
Hasan Âli Yücel
(Muradiye-Yahşibey mahallesi 1960'lar.)
Çanakkale Harbi'nde en çok şehit veren ilimiz olan Bursa'dan Türkiye'ye not: Emperyalistlere geçit vermeyen Türk askerini, savaştaki varlığıyla Bursa Seyyar Jandarma Taburu'nu bir kez daha saygı ve rahmetle anıyoruz.
Beş asır evvel Yeşil Cami'i fikrinde tasarlamış ve onu bu derin manzaralar önünde, bu ağaçlar memleketi üzerine ilerleyen bir balkon şeklinde bina etmiş olan insan, hayalin hakikaten büyük bir üstadı imiş.
Pierre Loti
'Küçük Kıyamet' olarak anılan 1855 Bursa depremi öncesi, Ulu Cami nasıldı, merak edenlere İngiliz ressam John Frederick Lewis'in 1835 yılına tarihlenen tablosu bir kapı aralıyor...
Bu insanlar; Bursa'nın en güzel zamanlarını yaşadıklarının farkındalar mıydı yoksa bize bakıp, William Faulkner gibi "Geçmiş asla ölü değildir, hatta geçmiş bile değildir." mi diyorlar?
Gecikenlerden Biri
Suyu suyla karşılayan fıskiye
Döküldükçe bulanan havuz
Sıkıntı giyinmiş insanlar
Çatlamış beton susuz
Sonsuza uzanmış dualar
Haydi usta her gün bir sıra tuğla
Ağıyor göğe duvar
Duvarın altında dualar
Duvarın sırtında adaklar
Uğurlar ola
Uhrevi sükunetin ve uhrevî rahatın ne olduğunu bilmek isteyenler Bursa’da Muradiye türbesine gitsinler! Ölüm, yalnız burada korkunç değildir. Mukaddes kitapların vaat ettiği cennet bize yalnız burada mümkün görünüyor; burada her dakika bir meleğin kanadı gibidir.
Yakup Kadri