Geçen sene bir kitap çıkaracaktım ama vazgeçtim sonra.
Bugün şirketteki arkadaşlar grupta paylaştılar ve “Abi bu kitabı çıkarmalısın” dediler. Ben de yayınevi yayınevi dolaşacağıma dijital ürün olarak koyayım dedim.
Kitabın gelirini de dezavantajlı girişimcilere vereceğim.
++
Yıl 2007. Steve Jobs, kendi tabiriyle (ki haklı) “mobil telefonları baştan icat ettik” dediği ilk
@Apple
iPhone lansmanında. Defalarca izlediğim bu lansmanı dün tekrar izledim ve bu sefer notlarımı sizle de paylaşıyım istedim.
Yıl 2009...
Global kriz var, borsalar çakılmış... İlk exitimi yapmışım, cebimde "biraz" para var. Bir tarafta yeni kurduğum şirket ve ihracat hayallerim, diğer tarafta puslu ne olduğu belli olmayan bir hava...
Dolar/TL=1,50 ve ben 700 Dolar ile işçi maaşı ödüyorum.
+++
Rusya’da ortağım vardı. Babası bir gün toplantıda oğluna dönüp “Тurok polu durok” demişti. Bu, “Türk’tür yarım aptaldır” demekmiş sonra öğrendim.
İspanyollarla ortaklığa başlarken de benzer bir şey söylemişti danışmanları. İspanyolca tercümanımız vardı, çevirince masadan kalktık
12:30 gibi
@yemeksepeti
’nden sipariş verdim. Kapıda ödeme seçeneğini seçmiş olmama rağmen ilk gelen arkadaş “Nakit ödeyebilir misiniz?” dedi, “Ödeyemem” dedim. “O zaman başka arkadaş yönlendireceğim” dedi.
1 saat sonra diğer arkadaş geldi, sistem falan dedi, çalışmıyor Allah
1 ayda $999K kazandırır mı onu bilmem. Yapay zekayla mı yaparsınız, yatay zekayla mı yaparsınız orasını da bilmem…
Ama bir işe başlarken ve devam ettirirken ne yapmanız ya da yapmamanız gerektiğini biraz bilirim.
Yani hayatın sırrını veren bir flood değil bu :) Buyrun 👇
+++
Böylece hayatımda ilk kez ihracat yapmış oldum. O beyanname ve fatura hala durur. Hatta adamın attığı mail de duruyor.
Adam da duruyor :) Hala görüşüyoruz, birçok iş yaptık beraber. Şimdi de bir girişime beraber ortak olduk.
Bu da benim 13-14 sene önceden ilk ihracat hikayem.
Bilançonuz (B) ve gelir tablonuzu (G) açın.
A. Satışların maliyetini (G) Borçlarınıza (B) bölüp, 365’i çıkan rakama bölün.
B. Satışların maliyetini Stoklarınıza (B) bölüp, 365’i çıkan rakama bölün.
C. Satışlarınızı (G) Alacaklarınıza (B) bölüp, 365’i çıkan rakama bölün.
+++
Fotoğraf 2013’ten. Şimdi 11 yaşında olan kızım daha 6-7 aylık.
Ofis yaklaşık 40m2. Sağımda duran yazıcıyı alacak param yoktu ve annem hediye etmişti. Üzerinde çalıştığım masayı da ofisin eski sahibinden taksitle almıştım.
Bu fotoğrafa baktıkça neden çalıştığımı hatırlıyorum…🙏💪
Olm size ne benim ödeme yöntemi tercihimden?? Uygulama “Kapıda Kartla Ödeme” diye bir seçenek sunmuş mu? Sunmuş! Ben mabadımdan mı uydurdum kapıda kartla ödemeyi?
Kırk yılda bir sipariş verdik başımıza da böyle saçma salak bir iş geldi, paylaştık işte! Ne çok biliyosunuz aw ya!!
Pizzacı, franchise veriyor. Reklamı karşıma çıktı. 2 yıl geri ödeme süresi demiş. Biraz araştırdım…
- Ortalama $120K yatırım istiyorlar.
- Reklam katılım bedeli ve royalty fee alıyorlar ama net kar marjının %10 civarında olduğu söylenmiş
$120K / 24 ay = 2 yılda geri ödemesi
“100’e alıp 180’e satmak var mı? Böyle bir şey yok! Fahiş fiyattan işlem yapın” demiş.
Tahminen o gün 80 kilo kestane aldığını ve 50 kilosunu sattığını düşünelim ve adamın o günkü finansal tablolarını çıkarıp bir hesap yapalım:
GELİR TABLOSU
Satışlar: 9000 TL
Alış maliyeti:
Buram buram popülizm kokan video. Sana ne kardeşim adam istediği fiyattan satar. Yok zaten inanılmaz bir fiyat koymamış eleman 1e 1.8 ile satıyor 😂.
Aklınca teftişe çıkan eleman akşam yemeğini 1e10 ile satış yapan restoranda keyifle yerken nasıl da şov yaptım diye içinden
Türkiye’de online bahis ve kumar işini nasıl pazarlayacaklarının analizini yapmış adamlar sayfalarca. Üşenmedim okudum. Yemin ederim yüzüm kızardı!
“Türkler bahis yapmayı ve kazanmayı umarak fiziksel iş yapmamayı tercih ediyor”
“Lüksle dikkatlerini çekebiliriz”
“Pazar bugün
8- İzleyicilere bunun bu zamana kadar yapılmış en akıllıca geliştirme olduğunu söylüyor. İzleyicilerin ilk “pinch” anındaki tepkilerine bir bakın. Bir dahiyi izliyorlar ve tarihe tanıklık ediyorlar. İnanılmaz.
Size bir sır vereyim 🫡
Yaptığınız işi doğru anlatmak için kullanacağınız pazarlama dili çok önemli. Eğer iyi olduğunuz işleri anlatmakta iyi olursanız meselenin büyük bölümü çözülüyor.
Örnek mi? Buyrun… 👇
2007’de ilk şirketimi kurdum. O günden sonra;
- 2008’de Mortgage Krizi patladı. Parasal genişleme başladı, TL değerlendi, dış pazarda rekabette zorlandık. İthalatçılar coştu.
- 2013’te önce Gezi Parkı sonra da 17-25 Aralık meseleleri çıktı. Aynı dönemde genişleme durdu. TL değer
Tanıştığım gençlerin büyük çoğunluğunda “acil bir şeyler yapmam lazım” sendromu görüyorum. Nedense geç kaldıklarını düşünüyorlar.
İşle ilgili hiçbir şey için geç kalmadınız. Aksine, birçok şey için henüz çok erken. 42’imde ben bile bu kafada değilim ve öğrenmeye devam ediyorum.
⚠️ Ülkenin yazılı olmayan trafik kuralları:
1. Valeler her yere araç park edebilir. Özel mülk, kapı girişi vs onları bağlamaz.
2. Kuryeler kırmızıda geçebilir, kaldırımda seyredebilir.
3. Minibüs ve otobüsler durağa yanaşmak zorunda değildir. Yolun ortasında yolcu alıp
Dün bir arkadaş bize bir startup yol haritası çizebilir misin diye sormuştu.
Geçen sene bir lisede yapacağım konuşma için bunun basit bir halini hazırlamış ve göstermiştim. Maalesef pek düzenli bir bilgisayarım olmadığı için bugün ancak bulabildim :)
Bir göz atın bakalım :)
“Araba aldım sattım, fiyatı suni artırdık çiçek gibi 130 kağıt 👌”
“KGF’den ucuz kredi aldım, KKM’ye yatırdım, tertemiz 300 kağıt 👌”
Biz de kalkmış girişimcilik, finans, pazarlama, teknoloji falan diyoruz bu ülkede… Az mal değiliz gerçekten! Ben de pes edeceğim az kaldı…
6- Daha sonra playlistini parmağıyla “scroll” yapıyor ve izleyicilerden şaşkınlık çığlıkları ve alkışlar yükseliyor. Steve son derece “cool” bir şekilde Beatles dinlemeye başlıyor. Böylece dünya “touch scrolling” ile tanışmış oluyor.
İş planı; bir işi başarılı bir şekilde kurup çalıştırmak, müşterilerinizi belirlemek ve onlarla size kar getirecek bir ilişki geliştirmek için harcayacağınız zihinsel emektir.
Ne satarsanız satın, mutlaka bir iş planına sahip olmalısınız.
Ama nasıl bir iş planı?
+++
Özet notlar:
1. Enflasyon döneminde para kazanıyoruz sandık. Kazandığımız parayı tekrar stoğa mala gömdük. Yanlış yaptık. Enflasyonda devlet dışında kazanan olmaz.
2. Bir genel müdürüm vardı. Görevden ayrılmış bir bürokrattı. Bunu genel müdür yaptığımda diğer müdürler bozuldu.
Babam da dahil 70 yaş üstü 3 iş adamını dinliyorum 1 saattir. Arada girip konuyu yönlendirmek için birkaç kelime etmek dışında sadece dinliyorum.
Bilgiler, tecrübeler şelale…
Biz de kendimizi tecrübeli sanıyoruz, adamlar kurt kurt…
Notlarımı yazacağım sonra…
Steve’in bu tespitini çokça önemserim. İngilizce bilmeyenler için Türkçeye de çevirdim.
Ama başka bir şey için paylaştım bu videoyu. Tüm konuşmalarında olduğu gibi, Apple’dan bahsederken seçtiği kelimelere dikkat çekmek için:
The best, wonderful, the biggest, tremendous, great!
Yıllardır B2B yaparım. Binlerce müşterim oldu. Çoğunun da satış görüşmelerine katılmışımdır. Öğrendiğim en önemli şey şu:
Müşteri sıcakken iş bitmeli. Teklif sözleşmeyle birlikte aynı gün iletilmeli. En kısa sürede fatura kesilmeli.
Satış, soğuk yenen bir yemek değil!
Jeff Bezos’un 1999’da 10 Milyar USD serveti varken kullandığı araba Honda Accord.
Yatırımcılarla birlikte Amazon için deli gibi para yakıyor. Her sene milyonlarca dolar zarar ediyor ama hala yatırıma devam ediyorlar.
Neden?
Web developer için bütçen yoksa,
Wordpress var, Wix var, Cardd var😉
İşe bir grafik tasarımcı alamıyorsan,
Canva var😉
Mentor ya da danışman için paran yoksa,
Spotify var, YouTube var, Clubhouse var😉
Bunlar var da, önemli olan sende başlayacak g.. var mı? O yoksa olmaz o iş :)
18 yıldır iş hayatındayım. 15 yıldır da kendi işimi yapıyorum. 10’dan fazla şirket kurdum. Sadece 3 tanesi başarılı sayılabilir.
Bu 3’ünün ortak özellikleri ise;
1. Finans öğrenmem
2. Plan ve bütçe yapmam
3. Ölçmem ve düzeltmem
4. Danışmanlarla çalışmam oldu.
Fotodaki telefon da benim değil kuryenin telefonu. Kurye de sipariş verdiğim restoranın değil yemeksepetinin kuryesi.
Ben sadece müşteriyim birader! Alt tarafı evinde burger yemek isteyen basit bir müşteri! O kadar…
Babam da dahil 70 yaş üstü 3 iş adamını dinliyorum 1 saattir. Arada girip konuyu yönlendirmek için birkaç kelime etmek dışında sadece dinliyorum.
Bilgiler, tecrübeler şelale…
Biz de kendimizi tecrübeli sanıyoruz, adamlar kurt kurt…
Notlarımı yazacağım sonra…
Hanımlar beyler;
Dellenmeyin hemen :)
Ben başıma gelenlerin bir kısmını yazdım. Birçok iyi örnek de var tabii ki hayatımda. Yoksa nasıl iş yapacaktık :) Ya da din, dil, ırk vs hiç önemsemeyenler de var (ki bunlar çoğunlukta).
Fakat “güven” konusunda sabıkalı olduğumuz kesin.
Anlatmaya çalışayım.
Silicon Valley Bank (SVB) aslında bir bankadan çok daha fazlası. VC’ler ve startupların yatırım transferlerinde bir hub gibi çalışan, ABD’nin 16. büyük bankası. Aynı zamanda birçok (özellikle bioteknoloji) startupa da yatırım yapan bir kurum.
+++
Algoritmik düşünce kadar önem verdiğim başka bir beceri yok sanırım. Oğlumla bu konuda her boş vaktimizde çeşitli pratikler yapıyoruz.
Gururla söylüyorum ki birçok yetişkinden çok daha mantıklı kararlar alıyor.
Hayatım boyunca 10’dan fazla şirket kurdum. Bazıları ölü doğdu, bazıları çok pis elimde patladı, bazıları da yürüdü gitti.
Yürüyüp gidenlerle ödüller aldım, harcayamayacağım kadar para kazandım, ikisini sattım, birinin yarısını İspanya’ya satıp çokuluslu ortaklık haline
22 yıldır iş hayatındayım ve yüzlerce hatam oldu. Bu cümlenin sonunda “Artık öğrendim, hata yapmam!” demem beklenir değil mi? Hayır! Ben yeni hatalar yapmaya kararlı bir girişimciyim. Sadece daha az maliyetli hatalar yapıyorum.
Öğrendiklerimden çıkan “İş hayatımın 7 harikası!”👇
40 yaşımdan sonra öğrendiklerim 40 yaşıma kadar öğrendiklerimden 40 kat daha fazla.
40’a kadar biriktirdiğim tecrübelerle 40’tan sonra edindiğim süper öğrenme yeteneğinin muazzam kombosunu yaşıyorum.
Şu anda en verimli çağımda, kafam bedenime ağır geliyor.
Benden faydalanın :)
Müşteriye ürün değil, fayda anlatılır.
Yatırımcıya fayda değil, fırsat anlatılır.
Bankacıya ise hiçbir şey anlatılmaz, anlatılsa da sonuç değişmez. Ona sadece teminat gösterilir.
9- Apple neden bu kadar başarılı derseniz cevabım Steve olur. Alan Kay’in “Yazılım hakkında gerçekten ciddi düşünenler, kendi donanımlarını yapmalıdır” sözünü kendisine ilham aldığını söylüyor. Sunumlardaki kelimelere dikkat edin: Devrimsel, çok daha iyi, hepsinden ileride…
Tüm şirketlerimde uyguladığım ALTI(N) kural:
#1
: Yazılı olmayan her şey yok hükmündedir
#2
: Öncelik her zaman gelirdir
#3
: Stratejik kararlar en az 3 kişi ile alınır
#4
: Müşteri her koşulda dinlenir
#5
: En ucuzu değil, en iyisi aranır
#6
: Diğer her şey işe göre değişir
Çığır açan bir iş modeli bulmanıza gerek yok. Girişimcilik dünyasının janjanlı plaza dili sizi yanıltmasın.
Tüm mesele kazanç-efor denklemini pozitifte tutacak, yaparken öff pöff demeden, tek başınıza dahi olsanız yapabileceğiniz bir iş kurmak.
Bugün bir de böyle bakın konuya…
Hiçbir iPhone modeli Nokia 1100 ve 1110 kadar satmadı ve üstelik Nokia bu telefonları satarken pazar bu kadar büyük de değildi.
Nokia’nın çöküşü her teknoloji şirketi için önemli bir vakadır.
Çünkü bu şirketlerde konu sadece “daha çok satmak” değil… Çok bilinmeyenli denklem…
1-Bir iş fikrinin potansiyelini değerlendirebilmek ve yatırım fizibilitesi yapabilmek için pazarın toplam büyüklüğü ve bu büyüklükten alabileceğiniz payı hesaplamak gerekir. İşte tam da bu yüzden TAM, SAM ve SOM kavramları var. Bunları benim nasıl hesapladığımı kısaca anlatayım.+
20 yıllık iş hayatımda 4 tip insanla karşılaştım:
1. İşini içselleştiren ve ben daha bir şey istemeden yapanlar
2. “Bana bir şey söyle de yapayım” diye peşimde koşanlar
3. Bir şey istediğimde yapan, istemediğimde yatanlar
4. İşini söylenerek yapanlar
3 ve 4’ten bir halt olmaz!
Saygıdeğer hocam,
Sen bilim için gözyaşı dökerken millet senin yayınlarına değil astrologların yorumlarına itibar ediyordu.
Sen “ne vaktim ne de param vardı ev almak için” derken o şarlatanların binlerce liralık seansları 2 ay sonrasına kadar doluydu.
Tek kapı Corsa deyince bir bakayım dedim fiyatı neymiş diye.
İlk arabam bunun aynısıydı. 9500 TL’ye almıştım. Şimdi 315000 TL’ymiş. Araba 2001 modeldi ve sene 2006’ydı. Şimdi 5 yaşında bir Corsa 750-800bin civarında.
O zaman maaşım 1200 TL idi. Her ay 400 TL’sini arabanın
@enginalemdar
Hani derler ya başlamak en önemlisidir diye, benim iş hayatımdaki en büyük şansım bu zehri ilk seninle birlikte almamdı.
@enginalemdar
. Pili biten kronometrelere, kulplu Big Bag'lere, tek kapı Vauxhall Corsa'lara selam olsun.
e-ticaret satıcıları çok şanslı. Tüm metriklere kolayca erişilebiliyorlar.
Ölçemeyecekleri hiçbir şey yok. Buna rağmen maalesef çoğu ölçmüyor.
Birimlere indirgeyip ölçün. Toplama değil toplamı oluşturan parçalara bakın.
Ölçerseniz yönetirsiniz. Ölçmezseniz zar atarsınız.
Üzerinde bilgisayar bile olmayan bir masa ve bir sandalyeyle, ağır sigara kokusu sinmiş köhne bir iş hanının 3. katındaki 20m2’lik bir yazıhanede, ithalata dayalı milyonlarca dolarlık iş hacmini sorunsuz bir şekilde yönetenleri duymuşsunuzdur.
Sizce neyi doğru yapıyorlar?
Yaklaşık 7000 gündür iş hayatındayım ve bu sürede 5 pasaport eskiterek 78 ülke gördüm. Neredeyse hepsiyle ticaret yaptım. Gittiğim yerlerde binlerce kişiyle tanıştım.
Bugün Rusya Kamçatka’dan, Vietnam Hanoi’ye kadar birçok yerde kapım var.
Network her şeyden önemli. Her şeyden!
M. Porter bence stratejinin babasıdır. Bu yaklaşık 30 yıllık makalesi ise hiçbir şekilde geçerliliğini yitirmiyor.
Ara sıra paylaşırım bu makaleyi. Çünkü ben defalarca okumama rağmen birkaç ayda bir tekrar okurum. Tam bir başucu kaynağıdır.
Bu zamana kadar bir şekilde yolumun kesiştiği girişimcilerin çoğunda gördüğüm temel problemleri özetleyelim. Bu notlarımın, bazı istisnalar dışında, tüm iş modelleri için geçerli olduğunu düşünüyorum. Tekrar edelim, bu notlar benim tecrübelerimden çıkardıklarımdır. Başlayalım +
Tonla işim gücüm ve meşguliyetim olmasına rağmen, 40 yaşımdan sonra
@bubble
’da uygulama geliştirmeye karar verdim. 2 ay kadar tam konsantrasyon cebelleştim ama sonrası çorap söküğü gibi geldi. Sonra da sırf bu iş için ekip kurdum. Şimdi, sadece hayal ediyoruz ve kağıda
2013’te Dubai’de Blackberry’nin büyük hissedarlarından biriyle tanışmıştım. Bende iPhone vardı ama o bana bir Blackberry hediye edip “F*ck that toy! This is the future” demişti :)
Şimdi filmi izledim. Tavsiye ederim.
Filmin bana göre en baba repliğini de aşağıya bırakıyorum.
Danışmanlık vermeye başladığımdan beri şirketlerde gördüğüm en kritik hata, ölçmemek! Nakit akışı takibi yok, metrik izleme yok, risk planlaması yok, bütçeleme yok…
Sonra “abi kağıt üstünde bu kadar kâr ediyoruz ama cepte 5 kuruş yok” 🤦🏻♂️
PUKÖ: Planla, uygula, kontrol et, ölç!
Bence bir iş insanı için 2 başarı var:
1. Otonom şirket: Kendisi olmadan da kararlar alabilen ve ilerleyebilen bir şirket kurmak
2. Exit: Kurduğu şirketi, kısa vadede kazanabileceği paradan fazlasına satmak
Böylece kendine vakit yaratarak 1 ve 2 hedefli yeni yapılar kurabilir.
10- Ürüne inanmışlık bir yerde dursun, Steve iPhone’nun, kullanıcıların birçok problemini “akıllıca” ve “basit” bir şekilde çözdüğünden çok emin ve bunu 15 yıldır ispatlıyor da. Girişimcilik için bir örnek vaka arıyorsanız Steve’i anlamalısınız.
Bir uygulama düşünün… Şirketin finansal optimizasyonunu binlerce metrikle yapıyor… Tüm dünyadan market verilerini topluyor ve bu metriklerle korele ediyor… Tarihsel verilerle bu korelasyonu harmanlıyor ve olası gelecek senaryolarına göre aksiyonlar öneriyor…
2 aydır
7- Ve belki de hayatımıza jet hızıyla giren ve bir daha neredeyse hiç çıkmayacak olan “pinch” hareketi. Steve, iPhone’nun fotoğraf özelliğini tanıtıyor ve küçük bir çocuğun fotoğrafını baş ve işaret parmaklarıyla büyütüp küçültüyor.
Kendi tecrübelerimden yola çıkarak, bir şirketi finansal açıdan doğru yönetebilmenin 10 temel kuralını kamu yararına ifşa ediyorum :))
1. Şirket harcamalarına satın almacılarla beraber imza at. Satın alma fiyat ve miktarlarına hakim ol.
2. Alabildiğin kadar uzun vadeli kredi
3- Steve, iPhone’u tanıtırken “bugün size 3 yeni ürünümüzü tanıtacağım” diyor: Yeni bir iPod, bir mobil telefon ve bir internet erişim cihazı. Sonra aslında bu 3 ürünün tek bir ürün olduğunu ve bunun bir iPhone olduğunu söylüyor.
Bak şu 1 dakika 36 saniyelik video öyle büyük bir öğreti içeriyor ki…
Bu zamana kadar duyduğum en değerli söz olabilir:
“Başarı için azmetmek, başardıktan sonra da hazmetmek çok önemli…”
Kurucusu ya da ortağı olduğum şirketlerin yöneticilerinin ortak özellikleri:
Üretim - Sabırlı
Pazarlama - Analitik
Satış - Sosyal
Finans - Detaycı
Ar-Ge - Meraklı
Satın Alma - Hesaplı
Muhasebe - Sorumluluk sahibi
İK - Güvenilir
Ürün Geliştirme - Teknik
Planlama - Odaklı
Adam üretiyor arkadaş. Ağlamıyor, zırlamıyor, tatava yapmadan üretiyor sadece.
Çevren ne kadarsa sen de o kadarsın. Ben çevremden razıyım, umarım onlar da benden razıdırlar.
Söz verdiğim içerik saat 17:00’de youtube kanalımda.
Şirket, banka, teşvik, growth, strateji ne ararsan var?
İzle ve e-ihracata başla.
Öyle bir video oldu.
Çalışacağınız ara depoya kadar anlattım.
YouTube’a 500 abone gelsin daha neler anlatacağım.
4- Mevcut akıllı telefonları “yeteri kadar akıllı değiller” diye açıkça eleştiriyor ve iPhone için “diğerlerinden en az 5 yıl ileride” iddiasında bulunuyor. Problem olarak da diğerlerinin keyboardlarını ele alıyor ve “bunlar dinamik değiller ve uygulamaya göre değişemezler” diyor
2- Bu lansman, sadeliğin teknolojiyle, tutkunun da girişimcilikle nasıl buluştuğunun ve bir devrimi gerçekleştirmenin nasıl mümkün olduğunun filmidir benim için. Müşterisini iyi anlayarak yapılan ve 2007 için “mind blowing” bir inovasyon olan iPhone’a Steve gözüyle bakalım.
Bugüne kadar
@Opinyu
'daki girişimcilik içeriklerimin teknik olanlarını tek bir tweette toplama kararı aldım.
Yazılarımı hiç okumamış arkadaşlar bu tweetteki akışa göre okurlarsa daha verimli olur diye düşünüyorum.
Hadi bakalım 👇
İş hayatında neler gördük bu yaşımıza kadar neler…
Battık, çıktık… Çok kazandık, parayı koyacak yer bulamadık… Çok kaybettik ne yapacağımızı şaşırdık…
Tam “her şey yolunda” dedik, uçak düşürüldü, darbeye kalkışıldı, rahip tutuklandı… Hoop geriye sardık…
Hevesle aylar
Kurucu dediğin ilk 3 yıl hayatını işine vakfedecek. Her yerde olacak. Herkesle konuşacak. Ürünü de yönetecek, takımı da, finansı da…
Yani yok öyle birkaç fatura kesince ya da yatırım alınca ortadan kaybolup kuruculuktan “patronluğa” geçmek!
Kurucu, girişimin ırgatıdır!
Doldurdum çantama üretim numunelerini, Varşova'ya uçtum. Ticaret Bakanlığı'nın Yurtdışı Pazar Araştırma Desteği diye bir desteği var. Bu destek kapsamında uçak bileti, araç kiralama, otel gibi masrafların %50'si karşılanıyordu. Ama öyle evrak dolduruyorsunuz ki inanılmaz!
+++
Hemen sipariş formları düzenledik, proforma fatura vs derken adam avans ödemesini yaptı. İlk kez yurt dışından para geldi şirkete. Nasıl mutluyuz anlatamam :)
Siparişi 2 haftada tamamladık evrakları gönderdik. Adam onayladı ve kalan bedeli de gönderdi, biz de malları.
+++
Her gün ortalama 1-2 iş fikri dinliyorum. Yine ortalama 4-5 mail ya da DM alıyorum. İzninizle bazı notlarımı paylaşayım:
1. Önce DM’lerden başlayalım. Daha önce
@CDenizDemir
ile bunun podcastini de çektik. İletişimin başlangıcı çok önemli ama bu sadece “merhaba” değil.
+++
Sonra gençten birine denk geldim trafikte. Ona da sordum: How can I get to Lodz? Çocuk gülümsedi: It's not Lodz. It's Vuc!
Nasıl yani? Abi L, O, D ve Z harfleriyle yazıp nasıl V, U ve C harfleriyle okuyorsunuz?
Neyse, öyleymiş işte. Vuc diye okunuyormuş :)
+++
Daha sonra da Trade Map'ten GTİP koduyla en çok ihracat yaptığımız ülkelere baktım. Bu iki veriyi karşılaştırdım ve benim için Polonya'nın doğru bir pazar olabileceğine karar verdim.
Her şirketin web sitesi yok, LinkedIn pasif ve Google street view daha yeni çıkmış.
+++
Bugün aynı liseye ben de davetliydim. Her şeyi ellerindeki teknolojiyle halledebileceklerini düşünen çocukların hype geçtikten sonra nasıl tökezlediklerini anlatacaktım. Sonra çocukları çocuklarla baş başa bırakma kararı aldım.
Bugün Kabataş Erkek Lisesi'nde gençlerle girişimcilik ve generative ai konuştuk. (nakit akışı bilmeden girişimci olamazsınız gibi +40 nasihatlerde bulunmadım:) Davetleri için minnettarım 🙏
Girişimciliğe meraklı genç kardeşlerim; 41 yaşında bir abiniz olarak size verebileceğim en önemli tavsiye şudur:
Gerektiğinde kolları sıvayıp “Tamam ben hallediyorum” diyebilecek yetenek ya da bilginizin olmadığı hiçbir işe girişmeyin.
Yaş daha 27-28. Acayip heyecanlıyım ama bir taraftan da çok korkuyorum. Her gün şirketlerden batış haberleri geliyor.
O zamanlar ihracatçı firmaların hangi ülkelere çıkış yaptıklarını bakanlık sitesinden inceleyebiliyorsun. Hedeflediğim şirketlerin çıkışlarını inceledim.
+++
1. Okumuyorsunuz
2. Tembelsiniz
3. Hedefleriniz yok
4. (3) varsa bile planlarınız yok
5. (4) varsa bile gerekenleri yapmıyorsunuz
6. (5)’i yapsanız bile zorlanınca mızmızlanıyorsunuz
7. Kendinize fazla güveniyorsunuz
Aman ha kimse üzerine alınmasın. Öyle ortaya konuşuyorum… 😎
Ben finans müdürümle konuşayım dedim, ki öyle birisi yok. Sağa sola soracağım, biraz kaynak araştıracağım :))
Neyse, baktım ki bu akreditif benim kitaptan öğrendiğim gibi bir şey değilmiş. Masraflı, evrak işleri...
Adamın söylediği çok daha makul. Tamam dedim.
+++
Çin’den bir mail gelmiş. Pekin’deki startup desteklerinden bahsediyorlar.
Ofis bizden, pazarlama harcamaları bizden, vize yok, $10M’a kadar ilk yatırımın da bizden… Ekibini, ürününü al gel daha ne yapalım diyor…
Bunun için bir kamu kurumu kurmuşlar. Araştırdım, phishing mi
Polonya'daki Ticaret Müşaviri'ni aradım. GTİP kodumu verdim ve bana Polonya'daki alıcıların listesini temin edip edemeyeceğini sordum. Birkaç gün sonra liste geldi.
Adreslere tek tek baktım ve potansiyel müşterilerin Lodz diye bir şehirde kümelendiklerini gördüm.
+++
iPhone 8 kullanıyorum
Macbook’um 2017
Arabam 2016
Yenilerinin bana katacağı değer, toplam verimimi artırmadığı ya da bozulmadıkları sürece bunları değiştirmem.
Ama,
Üretim yaptığım makinaları, daha verimlileri çıktığı gibi değiştiriyorum.
Verim > Değer > Maliyet
Tek derdimiz taksiler değil Oğuz Alper.
Bunu büyük bir dertmiş gibi sponsorlu tweetlerle bize sunmaktan artık vazgeç Oğuz Alper.
Şirketini bu kadar memleket meselesi haline getirmen çok saçma Oğuz Alper.
Değişik bir ruh halindesin, bir terapi iyi gelebilir Oğuz Alper.
Üniversitelerin uzaktan eğitim verdiği bu dönemde;
Bursa’da yaşayan,
Endüstri müh.,
Yazılım müh.,
ve İİBF bölümlerinden,
birer üniversite öğrencisini yanımda yetiştirmek istiyorum. Haftada 3 günümü ayırabilirim. Hem işlerimizi paylaşırız hem de tecrübe ve networkümüzü.
👉DM
İşletmede yanlış bildiğiniz ama yine de kullandığınız birçok finans tabiri var. Bunlarla hazırladığınız finansal planlar kafa karışıklığı oluşturuyor ve daha kötüsü bazen yatırım reddine neden olabiliyor.
1. Brüt kâr, vergiden önceki kâr değildir. Satışlar - Maliyetlerdir.
2.
@yemeksepeti
Merhaba Yemek Sepeti birey. Konu, arkadaşın IBAN’ına parayı gönderince çözüldü. Hata ile ilgili bilgi de paylaştığım görselde var. Hayırlı işler.
“…pek çok teknolojinin doğumuna tanıklık etmişsin, sen neden bulamadın facebook'u ya da twitter'ı…”
demiş :)
Buldular kardeşim. Yonja vardı, Orkut vardı… Ama şaaak diye $500K koyacak Peter Thiel yoktu.
Geçen birisiyle tanıştım.
Kendisi 80 kuşağı.
İki saat boyunca teknolojik anlamda "her şeyin ilkini" gördüğünü övünçle anlattı.
İlk commoder bilgisayarı kullanmış.
Win98 kullanmış.
Millennium'a tanıklık etmiş.
Winamp'ta şarkı dinlemiş. Playlist yapmış.
Sezen Aksu,
5- Bunun için geniş dokunmatik bir yüzey ve sadece tek bir “home” tuşunun tüm uygulamalar için yeterli olacağını söylüyor. Kendi telefonunu sunum ekranına bağlıyor ve ufak bir show yapıyor. İzleyicilere Beatles dinlemek istediğini fakat playlistinden nasıl bulacağını soruyor.
Çok üzülerek söylüyorum… “Şöyle teknoloji, böyle ekip, aman efendim öyle bir yıkıcı inovasyon ki üff, pazarı silip süpürür, tek rakibi THY…” dediğiniz iş modellerinin büyük çoğunluğu çöp. Bu bir.
İkincisi ise, velev ki çöp değil, girişimcilerinin çoğunluğu finans cahili. Kar
Çok az kişinin bildiği ilk girişimcilik hayal kırıklığımı ifşalamaya karar verdim :)
2003… Eskişehir’de öğrenciyim. O yaz dedem vefat etmiş ve dayım kendi payının bir kısmını yeğenlerine, yani ben ve 4 kuzenime paylaştırmaya karar vermişti.
+++
Bir girişimcinin bu seçim sürecinden çıkarması gereken dersler:
1. Pazarını iyi tanıyacaksın: Bir ürün (bu durumda aday ve vaatler) çıkarmadan önce pazara kulak vereceksin. Ne istiyor, derdi ne, arzu ettikleri çözüm ürününde var mı? Yoksa pazar tokadı basar, hiç acımaz!
+++