Ni asko bizi dira nigan; hemen, zientziaz aritu ohi naiz. Orain, Pettirekin 'Frankenstein agurgarria' munduratzeko desiratzen.
@anagalarraga1
@mastodon
.eus
❤️🔥Bidean da "Frankenstein agurgarria" disko-liburua. Emanaldiaren hitzak eta doinuak ez ezik, Mari Luz Estebanen eta Miren Agur Meaberen testu bana, eta, kantu batean,
@anarirena
-ren ahotsa eta
@JIrazoki
gitarra ere biltzen ditu.
Munstro guztiei dago eskeinita (baita zuri ere)
💿📖 Frankenstein Agurgarria - Ana Galarraga eta Petti.
Victor Frankenstein-i idatzitako gutun musikatuen disko-liburua osatu dute Ana Galarraga eta Petti-k; kezka zientifiko, etiko, feminista eta literarioak harilkatuta.
🔗 Aurresalmentarako esteka:
#COVID19
Aire librean eta bakarrik edo nahikoa tarte utzita maskara janztera behartzea:
❌antizientifikoa da
❌etsigarria eta amorrugarria
❌bidegabea arduraz jokatzen dugunonTZAT, uko egiteagatik zigortzen bagaituzte
❗️Gogoratu: HIRUTIK BI
- aireztapena
- maskara
- distantzia
#COVID19
Kantabrian, ostalaritzan eta aisialdian ziurtagiria eskatzeari utziko diote, ez baita eraginkorra izan inzidentzia kontrolatzeko. Ea beste erkidegoetan ere bertan behera uzten duten neurri hori, kalean maskara erabiltzeko derrigortasunarekin batera
#COVID19
Inzidentziaren gorakada hain handiarekin, batzuek zalantzan jartzen dute txertoen eraginkortasuna.
@sanidadgob
-en datuek, ordea, ez dute zalantzarako tarterik uzten:
📊ospitaleratuak/ZIUan/heriotzak, adin-tarteka
🟩 Pauta osoarekin
🟥 Txertatu gabe
@mianrey
-ren bidez.
#COVID19
Felix Zubia medikuaren lekukotza gordina eta mingotsa, jendarte berekoi eta kapitalistarekiko etsipenez eta minez. Bihoakie hari eta hura bezala gaixoen bizitzak salbatzeko dena ematen ari direnei, esker ona eta babesa, bihotz-bihotzez.
@berria
n:
#COVID19
Arriskutsua iruditzen zait Urkulluk gabonak helmugatzat jarri izana ("Gabonetara ahalik eta egoera onenean iristeko"). Izan ere, jendeak uler dezake, oraingo sakrifizioari esker, gabonak senide eta lagunekin ospatu ahal izango dituela. Eta ez da hala izango
Maialen Lujanbioren ganbarako bertsoen bukaerak:
"Hobeak irten behar genuen
ta lehengo berberak gara"
"Komuna izan zitekeen dena
komun-zulotik joan da"
"Beldurgarria da etorkizuna
gure esku egotea"
#BTN22
-ren nire txapelduna
Irulegiko eskua parerik gabeko pieza da. K.a. I. mendekoa da, eta testu bat du inskribatuta. Ez da beste testurik ezagutzen halako euskarri batean. Gainera, berariazko sistema grafikoa du, sistema paleohispanikoan oinarrituta, baina egokituta. Lehen hitza: sorioneku
@aranzadi
Felix Zubia, medico jefe de la UCI del Hospital de Donostia ha renunciado al Tambor de Oro, máximo galardón de la cuidad.
Zubia que se lo merece, ha indicado que considera que esta distinción debería ser colectiva. Un gesto que le honra y destaca su humanidad.
Jaurlaritzak ziurtagiriaren derrigortasuna otsailaren 13ra arte luzatzea eskatuko du. Gainera, orain arteko eremuetan ez ezik, beste establezimendu batzuetan ere eskatzea nahi du: hoteletan, turismo ostatuetan eta joko aretoetan, kasu.
@UrdalletaIrati
#COVID19
Ez gara normaltasunera laster itzuliko, itsututata gaudelako ‘normaltasunera’ itzultzearekin; beraz, presaka gabiltza [...] eta lorpenak hondatu egiten ditugu! Alferrikako nostalgian ito beharrean, saia gaitezen egokitzen eta berritzen, elkar zaintzen dugun bitartean⤵️
We’re not going to get back to normal soon because we’re so desperate to get back to ‘normal’ so we rush through what needs to happen & ruin the gains! Rather than drown in useless nostalgia, let’s try to adapt & innovate while making sure we look after each other through it all.
Ana Galarragaren (
@AnaGalarraga1
) txio batzuk irakurri berri ditut Covid 19ari buruz azken aldian irakurri dudan informazio argiena ematen eta hauxe marrazteko gogoa sartu zait 😋
#COVID19
Zabaltzen ari da omicronen bidez infektatzea txertoaren ordezko "naturala" izan daitekeela, immunitatea lortzeko bide segurua. Baina:
🔸 Ikusteko dago immunitate horren sendotasuna
🔸 Frantziako ZIUetan, hirutik bi txertatu gabeak dira
Ez dakit zer izan den ederragoa: lagunak atera didan argazkia, egunak oparitu digun ilunabarra, ala paseatu bitartean izan dugu solasaldia. Mila esker,
@InmaLizaso
Castelloten, Teruelen, eztia biltzera doan pertsona baten horma-irudi ikusgarri bat aurkitu dute. 7500 urte inguru ditu, eta garbi ikusten da nola igotzen den soka batetik. Inguruan, animalien eta ehizaren irudi gehiago daude. v/
@la_upm
"Gizonen antisorgailuak, beti gerorako"
Emakumeek hamaika metodo dituzte; gizonek, bi. Diferentzia horren atzean ez dago arrazoi biologiko edo fisiologikorik, sozialak eta kulturalak baizik: haurgintza emakumeen kontua da, baita hura eragoztea ere
@Berria
#COVID19
Kutsatzeen gorakada norbanakoen nekearekin, arduragabekeriarekin eta errebeldiarekin zuzenean lotzeak, ordea, egiturazko faktoreak ezkutatzen ditu, eta agintarien hutsuneak estali.
⏩ 'Nekea baino gehiago',
@berria
n:
@Elhuyar
Hau izan da "Zientziaren talaiatik" egindako azkena. Eskerrik asko
@berria
ri lekua emateagatik. Ohore bat izan da Miren Basaras Ibarluzearekin txandakatzea. Bihartik, batez ere
@elhuyaraldizk
eta
@zientziaeus
en egingo diot jarraipena
#COVID19
ari. Mila esker, irakurle!
#COVID19
Porrot onartezina izango litzateke txertoa garatzea, eta gero jendeak txertaketei uko egitea.
⏩ "Txertoen aurkako jarrera pandemiaren garaian",
@berria
n:
@Elhuyar
#COVID19
Edateko ura izateko, ezinbestekoak izan ziren legeak eta inbertsio publikoak. Horrela lortu zen lehen hilgarriak ziren gaitzak desagerraraztea. Airearen kalitatea bermatzeko, pareko aldaketa eskatu dute
"Irtenbidea airean dago",
@berria
-ren bidez:
#COVID19
Batzuei entzunda, badirudi infektatzen dena nahi duelako dela, edo bilatu egin duelako. Ikuspegi hori, okerra ez ezik, oso arriskutsua da, infektatuak eta gaixoak estigmatizatzea baitakar.
"zientziak eta ikerkuntzak aurrera egin dezan beharrezkoa da lan baldintza duinak [...]. EITBko maratoia(k) [...] arreta desbideratu egiten du, erakunde publikoei dagokien zientzia sustatzeko ardura telebista ikusleen gain jartzen baita"
Gutuna,
@Berria
-n:
Ezerk ezin du gainditu Palestinako jendearen kontra Israel egiten ari den basakeria, baina konplizitate hauek mina are jasangaitzahoa bihurtzen dute. Besarkada beroa
@AneIrazabal
Mientras, en
#Cisjordania
cientos d palestinos han sido arrestados bajo detención administrativa (sin mostrar cargos y x tiempo indeterminado). Muchos son niñ
@s
. En 2017, por casualidad, grabamos este intento d arresto en un campo d refugiados d Belén. Las familias lo frenaron
"Bizitzan ez zaio ezeri beldurrik izan behar, ulertu baino ez da egin behar. Gehiago ulertzeko unea da, beldur gutxiago izateko".
Marie Curie
(
@materia_ciencia
-ren buletinean irakurria)
Felix Zubiaren bertso-sorta, arrazoiz beteta, txakurra deitu dion bertsolari lesakar bati erantzunez.
"gertatu dena onartuz eta
errepikatu ez dadin
burua martxan ipini eta
errespetuaz hitz egin"
@bertsolari_ald
-en bidez:
La UPV/EHU aumenta hasta 167 su número de personas investigadoras más influyentes en el mundo de la ciencia. La lista de Stanford sitúa a nuestra universidad como la segunda del estado con mayor influencia en este ranking.
#investigaci
ón
#Ciencia
▶️
#COVID19
Ez legoke gaizki, neurri murriztaileak gain, birusaren transmisioa eragozteko tresnak eskaintzea:
- kanpoko jarduerak erraztea
- aireztapen onik ez dagoen lekuetan, iragazkiak jartzea
- CO2 neurgailuak leku itxietan
- telelana bultzatzea
- garraioa moldatzea
- testak...
#emakumeakzientzian
nazioarteko eguna da gaurkoa. Egun aproposa emakume ikertzaile gazteei ahotsa ematen dien
#Ekinean
atala nabarmentzeko (
@elhuyaraldizk
,
@zientzia_k
), eta protagonistei eskerrak emateko, beren zintzotasun eta eskuzabaltasunarengatik:
.
@CesarCantuQ
2017 abenduaren 21ean hasi zen osatzen irudi hau. 17:00etan, argazkia atera zion Eguzkiari, eta gauza bera egin zuen, egunero eta ordu berean, hurrengo 364 egunetan.
A la frontière polonaise, des proxénètes allemands proposent aux femmes ukrainiennes transports et hébergements gratuits.
Le système prostitutionnel profite de la guerre et de ses victimes.
LES FEMMES UKRAINIENNES NE SONT PAS À VENDRE
Collage de
@l_amazone_
Loarreko aztarnategian dinosauroen arrautzak aurkitu dituzte, oso egoera onean. 3O inguru dira, 15 cm-ko diametroa dute, eta badirudi Sauropodo titanosaurios dinosauroena direla. v/
@notiambientales
:
Oso eskertuta, sarean jasotzen dudan babesarengatik.
Oso etsituta, hain emakume gutxi ikusita zerrendaren aurrealdean.
Jarraituko dugu emakumeei ahotsa ematen eta lekua egiten!
#COVID19
Adinekoek ez dute beste batzuek adina baliabide eta erraztasunik konfinamenduak dakartzan urruntze sozialari eta sedentarismoari aurre egiteko. Onerako beharko zukeena kalterako bihurtzeko arriskua dago
⏩"Adinekoen paradoxa"
@berria
n:
@Elhuyar
Eskerrik asko, txiolariok, zuen babesarengatik. Hala ere, emakumeak oraindik gutxietsita gaude
@umapEU
-ren rankinean. Agidanez, algoritmoak ez digu mesederik egiten. Ea lortzen dugun aldatzea!
Una hierba sin cortar mantiene el suelo a 19.5°C
Una hierba cortada a 10 cm mantiene la temperatura del suelo a 24.5°C
Un suelo desnudo en pleno verano sube a más de 40°C
Es importante visibilizar estos conocimientos.
#COVID19
Felix Zubiarekin ados. Ondorioak ateratzean, ezin dugu ahaztu hau sindemia bat dela, eta, osasun-krisia gaindituta ere, gizarte- eta ingurumen-krisiak lehen bezain larriak edo are larriagoak direla.
El chico de la Gran Dolina era "vibrante, dinámico, sus músculos en tensión y una expresión de alegría contagiosa".
Ahora que es la chica, "está inmóvil, pasiva, nos mira con aspecto tímido y tiene la boca bien cerrada"
👀Leed al paleoilustrador
@japa6691
#COVID19
Lehen dosia hartu berri; Pfizerrena egokitu zait. Hurrengo dosia, 21 egun barru.
Txerto hau nolakoa den eta nola funtzionatzen duen azaltzen duen erreportaje osatua,
#elhuyaraldizk
an (
@ElhuyarZientzia
): 'RNA mezularia, txerto berrien funtsa':
@iRatifg
@UxueRazquin
Nire ustez, euskaraz ez egitea gauza bat da; euskarari gorrotoa izatea beste bat. Eta euskalduna edo euskararen alde egiten duenari jazartzea, koxka bat gehiago
#COVID19
Astrazenecaren txertaketak eten dituztela eta, Tronbosi eta Homeostasi Nazioarteko Elkarteak (ISTH) txertoa jartzen jarraitzeko gomendatu du, egin berri duen adierapenean:
#COVID19
aren birusa detektatzeko test bat baliozkotu du Euskal Herriko zientzialari-talde batek. Proba fidagarria eta azkarra da, eta ez du kit komertzialik behar. Xehetasunak,
@elhuyaraldizk
an:
#COVID19
Modernaren txertoak, infekzioa eragozteaz gain, transmisioa ere eragozten duela ikusi dute % 91. Horrek esan nahi du, norbera ez ezik, ingurukoak ere bbesten dituela, hau da, errazago lortzen da talde-immunitatea.
Vaccine efficacy in blocking infection & transmission
(I think) We can now estimate the (minimum) reduction in transmission from the Moderna vaccine.
Thread
tl;dr Moderna vaccine blocks >90% (87-93%) of infections & 91% (89-94%) of transmission.
*Critiques welcome!
#gaurkoegunez
E. Margaret Burbidge astronomoa hil da, ehun urterekin. Emakume izateagatik teleskopioa erabiltzeko aukera ukatu zioten, baina ez zuen etsi, eta ekarpen garrantzitsuak egin zituen, besteak beste, quasarren teorian eta izarren nukleosintesian
#emakumeakzientzian
#COVID19
"Oraingo kolpea baretzen denean, azaleratuko dira osasun larrialdiagatik artatu gabe utzi ditugun gaitzen ondorioak edo ia ahaztuta utzi ditugunak: buruko osasuna, covid iraunkorra (…), baita adinekoen zaintzaren ereduaren eta osasun sistemaren hutsuneak ere".
♣️Hartu Frankenstein liburua. Atera erraiak. Nahasi esperimentu zientifikoekin, Despentesen pentsamenduarekin, gorpuekin eta hildakoen bihotzekin. Gehitu etika eta astindu feminismoarekin. Jantzi
@pettibera
-ren ahots eta musikarekin. Entzun gure aho eta gorputzetatik,
@ilbeltza
-n
#COVID19
Jarduera ekonomikoa babestearen eta osasuna zaintzearen arteko sokatiran, osasuna ari da galtzen.
⏩ 'Nola heldu gara honaino'. Analisia,
@berria
n:
@Elhuyar
Aberatsak bizi diren lekuetako uretan kafe-, alkohol- eta bitamina-kontzentrazio altuak daude. Aldiz, pobreak bizi diren eremuetako uretan, antidepresiboak eta opioideak. Australian egindako ikerketa,
@elhuyaraldizk
aren bidez:
#COVID19
Iruñeko alkateak positibo eman du COVID-19an, baina bere agenda ofizialeko ekitaldiekin jarraituko du.
Erabaki zuhurgabea eta mezu arduragabea, nire ustez, bereziki, hiria jaietan dagoela aintzat hartuta.
@eitbAlbisteak
-en bidez:
#COVID19
Komunikazio kaxkarraren eta nahasgarriaren enegarren adibidea izan da. Azkenean, gogorarazi dute noiz erabili behar den kanpoan (distantziarik ez dagoenean), baina titular okerra erabilita. Eta, gainera, ahaztu zaie azpimarratzea non baden ezinbestekoa: barrualdeetan.
#COVID19
Aire librean eta bakarrik edo nahikoa tarte utzita maskara janztera behartzea:
❌antizientifikoa da
❌etsigarria eta amorrugarria
❌bidegabea arduraz jokatzen dugunonTZAT, uko egiteagatik zigortzen bagaituzte
❗️Gogoratu: HIRUTIK BI
- aireztapena
- maskara
- distantzia
#COVID19
Zu zeu eta besteak infektatzeko arriskua gutxitzeko:
- aire zabalean ibili
- jendetzak saihestu
- mugatu aurrez aurreko harremanak
- 2 m-ko tartea utzi
- maskara jantzi
- eskuak garbitu eta ez eraman aurpegira
- zaindu zure burua eta ingurukoena
@Ander81325966
@metrobilbaoeus
Gainazalak, objektuak, eskuak beharrik gabe desinfektatzeari "higienearen teatroa" deitzen zaio. Izan ere, koronabirusa airetik transmititzen da, eta, beraz... ⤵️
#COVID19
"Zero COVID, egoera iraultzeko aukera".
@joxerrasenar
en erreportajea,
@Ugo_Mayor
,
@_miriku_
eta nire parte-hartzearekin. Hirurok ados gaude: birusarekin elkarbizitzea ez da aukera bat, beharrezkoa da intzidentzia jaistea.
@berria
ren bidez:
#COVID19
Adituak ez daude ados 18 urtetik gorako guztiek behar ote duten indartze-dosia. Izan ere, antigorputzak denborarekin gutxitzen badira ere, immunitate zelularrak iraun egiten du. Azken hori neurtzeko metodo erraz bat garatu dute v/
@ElhuyarZientzia
#COVID19
Irizpide zientifikoen arabera, aire librean eta beste inorengandik urrun egonez gero, maskara alferrikakoa da. Noiz da beharrezkoa?
- Barruan beti
- Beste inorengandik gertu egonez gero
Zoazen lekuan arrastorik ez uzten saiatzen bazara eta natura bere horretan maite baduzu, ni adina gogaituko zaituzte harri-pilek. Orain, ingurumenari egiten dien kaltea erakutsi du babestutako eremuetan egindako ikerketa zabal batek. v/
@elhuyaraldizk
:
Sinestu ezinik nago Jonan Ordorika hil dela. Ruperren zale izanik, banekien zein garrantzitsua zen anaiaren lana eta babesa. Gero, "Lou Reed, mila esker" diskoarekin ezagutu nuen. Geroztik, soinu-mahaiaren ondoan zegoen gizona baino askoz ere gehiago izan zen niretzat. Ze pena...
#COVID19
Neurri berriak ezartzeko, ezinbestekoa da ondo komunikatzea eta neurria ulergarria eta zentzuzkoa izatea. Hala ere, horrekin ez da nahikoa: hura betetzeko baliabide nahikoak izatea ere beharrezkoa da
⏩ Gezurrezko dikotomiak,
@berria
n:
@Elhuyar
#COVID19
Corbevax txertoa patenterik gabe eskaini du Texasko ospitaleak:
- proteinan oinarritua
- teknologia erraz, merkea eta segurua
- % 90eko eraginkortasuna sintomekiko
- dagoeneko badauden instalazioetan egin daiteke
- Indian jada hasi dira banatzen
#COVID19
AstraZenecaren bigarren dosiak ez du tronbosia tronbozitopeniarekin izateko arriskua areagotzen (Erresuma Batuan, 6 milioi pertsonak hartu dituzte biak, arazorik gabe). Izatekotan, lehenarekin baino ez dago arriskurik, eta hori ere oso-oso ezohikoa da (ehun milatik bat)
Iñigo Martinez Peñafilosofoari elkarrizketa,
@berria
-n: "Datuekin negozioa egiteko une oro konektatuta egotea eskatzen digun gizarte honetan, ume batekin jolastea, paseo bat ematea edo liburu bat irakurtzea desobedientzia ekintza bat izan daiteke"
Hizkuntza indigenak galtzeak sendabelarren gaineko ezagutza desagertzea dakar. Hain zuzen, Amazonian, Ginea Berrian eta Ipar Amerikan egin duten ikerketaren arabera, sendabelarren erabileraren % 75 tokiko hizkuntzan baino ez da ezagutzen. v/
@mongabay
#COVID19
Hondartza, igerileku eta ibaietan, ura eta harearen bidez infektatzeko arriskua oso txikia da. Izan ere, birusa diluitu egiten da uretan, eta beroak, erradiazioak eta gatzak eta kloroak, suntsitu egiten dute. Jende-pilaketak saihestea, gako
@CSIC